sábado, 22 de abril de 2017

Contos veyos (Verderón 3)

Sara nun daba acomadado nel poyo esperando que salise Naya coa bolsa qu'el día antias trouxeran del outra casa. Dicidiran que la guardase ella por medo al aviso de súa bola, por muito qu'a madre dixese que nun tía porqué enterarse.
Volvéu revolver el cul nel asiento sentindo vir al amiga:
- ¿Acabas de salir, nía?
- Ei vou, agoiro, ¡nin qu'houbese queima! ¿Trouxiche a chave? ¿Ou coas presas nun t'acordache?
- Trouxen, nía, peró acaba de chegar d'úa vez.
Pousóu a bolsa nel poyo entre as dúas y empezaron a sacar as cousas, paquetes y atados poñéndolos en esposición antias de decidirse a abrir nada:
- Abre a caxa a ver si son cuartos - propuxo Naya, por empezar por algún llao.
Cuartos eran, dos d'antias: un paquete de billetes novos y monedas brillantes.
- Debía ser el que tía preparado pral viaxe. ¡Col feixe d'anos que pasaron seguro que nun valen nada!
- Ou sí, se son novos y antiguos - apuntóu Naya coyendo ún del montón.
- ¡Bo! Vamos siguir mirando qué hay nel resto...
Coyeron cada úa úa caxa de lata y probaron a abrillas:
- Esta tá ben dura - queixóu Sara, soplando os didos al tempo que vía cómo Naya abría a súa sin tanto trabayo.
Asomáronse ás dúas pra ver qué tía dentro: un pano de puntilla y un montoncín de monedas. Vaciaron a caxa nel pico del pano y contaron as monedas.
- Son úas arras de boda - dixo convencida Sara, acordándose das que llevara ella na boda d'úa prima da madre y que contara un cento de veces por se perdía algúa pol camín del iglesia.
- ¿Qué é todo ese tendal que tedes ei? - chegóu hasta ellas úa voz que yes fixo respingar.
Erguéu os oyos Naya pr'a ventá del cuarto del bolo que las miraba asomado n'ella.
- Son cousas da casa de Saría que nos deixóu coyer a madre d'ésta - apuntóu coa cabeza al amiga que la miraba de medio llao, sin tar mui d'acordo con que ye contase tanto al bolo.
- Pos nun creu eu que sían cousas pra enredar con ellas... Deixáime baxar ver qué trouxéstedes - metéuse pra dento el bolo, zarrando a ventá.
- ¿Pra que ye diche tantas esplicacióis? - perguntóu un pouco cabriada Sara.
- Porque si queremos saber algo del que ye pasóu al outra Sara, y eu quero, Bulito pode contarnos el que sepa. Sei que, sendo vecíos y case da quinta, seguro que conoce el historia, máis ou menos.
- Tamén la conoce mía bola, y de primeira mao, y nun cunta nada. ¡Y menudos cabreos garra si me da por perguntarye!
- Peró meu bolo sí me cunta cousas d'antias... Ei chega: axina vamos saber se fala ou non.
Sentóuse el bolo nel  poyo xunto a ellas y garróu ún dos atados de cartas que trouxeran; desatóu con cuidadín a cinta, sin poder esconder certo tembleque nos didos. Ben sabía él qué iba encontrar se llía aquellas lletras peró, xa que se ye presentaba el ocasión, nun iba perder el oportunidá de saber al fín qué yes pasara a os sous amigos pra nun acabar xuntos; máis que nada pra comprobar se acertara coas cábalas que fixera condo Sara nun quixera cuntarye qué yes pasara pra nun irse tras el amor dos sous oyos y quedar toda a vida penando por él.
- ¿Qué che pasa, Bulito? - esmoléuse Naya al ver cómo se y'esbatuxaban os didos, que nunca tal vira que ye pasase.
- Ah, nía, é veyeiría... - bisbisóuye el amiga al oreya.
- Nun é tal que nunca ye pasóu - revolvéuse contra ella.
- Nun discutáis - frenóulas el bolo: - Vou contarvos el historia que me fai tremblar.
Sin pensallo dúas veces, sentáronse as nenas nel tarrén a os pés del bolo, dispostas a escuitar el que fose contaryes y hasta el verderón s'arrimóu a ellos, xiprando desd'a roseira.
- Tú calla qu'es tan sabicheiro como estas dúas xuntas - díxoye al vento el bolo, sabendo Naya que falaba con Verdi, perguntándoye cónto iba contaryes.
Empezóu el bolo a falaryes del peteiro de vecíos da quinta qu'anduveran xuntos desde que naceran y, xa desde mocíos, Sara y Román empezaran a falar, peró a pouco máis yes dera tempo porque a vida fíxoye marchar al Arxentina al mozo, reclamado por ús parentes, pra sacallo da miseria da casa. Fórase Román coa promesa de chamar a Sara na máis podese mandarye cuartos y tuvese ella el edá pra viaxar sola; ella tamén fora xuntando y preparando el axuar qu'ellas revolveran el día antias, aforrando del que sacaba del sou trabayo pra fora. De condo en vez chegaban cartas, a ella y a él, contándoyes cómo y'iban as cousas y preguntando por as d'aquí, hasta que deixaron de chegar y deron en pensar que daqué ye pasara: que taría malo, que quedara sin cuartos, que cambiara de sito y nun chegaba el correo; y condo se yes acabaron as disculpas acabaron por dallo por morto.
Callóu el bolo, sacóu un pano y restregóu os oyos como se quixese arrancaryes úas llágrimas que nun querían salir.
- ¿Y a familia tampouco sabía d'él? - ocurríoseye perguntar a Naya.
- Os padres nun sabían ller y os ermaos que tía fóranse tamén de con ellos. Éramos nosoutros, Sara y eu, os que yes dábamos novas d'él. Despós tamén ellos marcharon con algún dos fiyos y nunca máis volveron por aquí - volvéu restregar os oyos con ansia.
Quedaron calladas as nenas sin saber qué dicir, vendo como aquel homón choraba sin llágrimas pollos sous amigos:
- Sara - recuperóu a voz al cabo d'un bocadín: - guardóuye el ausencia toda a vida, como se fose viuda. Nunca la vin queixar nin chorar y eso qu'a fuina del ermá nun perdía volta pra meterse con ella...
- ¿Mía bola? - saltóu Sara, asombrada. Asentío el paisano con pena: - ¡Home! Llevábanse mal, peró... - callóu a nena, recordando de golpe el trato, os desprecios y cousas que ye dicía a bola al ermá y que hasta con ella se metía por acio del sou nome. Y el outra Sara callaba y nun ye replicaba; íbase de con ella en conto podía peró nunca ye sintira responderye. Na máis úa vez, mui farta tía que tar de súa ermá, dixéraye a ella que nunca ye dese a naide as armas pra que podese quitarye el ilusión nin decidir na súa vida; a nena nun entendera daquella el que ye dicía peró taba empezando a encontrarye xeito conforme aquel veyo cuntaba el historia.
- Ben sei que é túa bola y has querella abondo, peró tamén teis que ver que nun é el que se dice mui búa coa xente - encoyéuse d'hombros a nena, sin querer darye del todo a razón al veyo: - Y coa súa ermá, menos. Sempre foi un envidiosa, celábase de todo conto tía ou ye pasaba de bon y que nun puidese marchar prestóuye por a vida. Nun perdía volta de botarye en cara que Román la deixara tirada despós de rirse d'ella... Peró todos sabíamos qu'eso nun era así: él queríala y algo mui gordo tía qu'haberye pasado pra nun chegar nunca a reclamalla... - volvéu restregar os oyos col pano xa arrugado: - Peró todo esto nun son máis que contos veyos que nun tein qu'importar a úas nenas novas como vosoutras.
Miráronse as aludidas y perguntóu Sara:
- ¿Y nun supiche nada del tou amigo?
Negóu coa cabeza el veyo:
- Nunca máis recibín carta d'él y créu que Sara tampouco.
Mentras falaba, coyera Naya a caxa qu'el outra nena nun dera aberta. Soltóuye a tapa apertando el llao da caxa y nun y'estrañóu muito atopar dentro un sobre como os que tía sou bolo nas maos, peró muito más sobado. Foi coyello y al sacallo da caxa cayéu d'él un arín de plata:
- Dame eso - pidío el bolo. Despós de palpallo, estudiándolo con cuidado, reconocéulo: - É el aniyo que ye fixen a Sara antias que Román se fose. ¿Nun hay outro máis grande na caxa?
Quitóuya das maos el outra nena a Naya pra revisar ben qué tía dentro, mentras el amiga sacaba a carta del sobre, tan sobada como él que tuvo que ter cuidado al desdoblalla pra que nun acabase de romper pollos dobleces. Abrío os oyos como platos Sara al ver as alaxas que guardaba a caxa y que foi sacando pra mirallas miyor:
- Nunca vin a tía con nada d'esto posto - bisbisóu, coyendo con tento cada peza.
- Nin tú nin naide: eso foron regalos de Román pra que llucise condo casasen. Peró nun entendo porqué tía Sara el sou aniyo, sei que lo llevara Román y ella quedara col d'él...
- Aquí dice que yo devolve pra que yo dé a quen quera y que nun pense escribirye máis, que marcha y que nun quer saber nada nin d'ella nin de naide d'aquí. Que se despida de ti, del bolo d'esta y de ye dé as gracias da súa parte á bola... Peró acaba dicíndoye que vei querella sempre inda y con todo el mal que ye taba fendo... ¡Nun entendo nada! - queixóu Naya, dándoye a carta al bolo.
Calóu éste os antioyos y lléu pra sí as catro rayas que tía a carta, mentras as nenas revisaban a caxa unde apareceran a carta y el arín, mirando ben se taba el outro y el verderón brincaba entre as rosas sin perder de vista a naide hasta que cansóu d'esperar y xipróu:
- ¡Nun vais encontrallo ei!
Erguéu a vista el bolo y miróu Naya pra él, sabendo qu'entendera tan ben como ella el qu'acababa de dicir el paxarín.
- Ois, Pacho: ¿nun veis tomar oi el café? - abríose a porta da casa y asomóu a bola ver qué fían.
Pasióu a vista pol el poyo hasta dar col papel temblón que tía el veyo nas maos y tardóu un bocadín en erguer os oyos pra encontrar os del sou home, postos n'ella desqu'asomara. Soltóu el alento antias de arrimarse a él y sentarse al pé. Parecéu qu'iba quitarye a carta das maos peró acabóu coyéndoye úa, cruzando os didos cos d'ella.
- É el última carta de Román - bisbisóu el veyo, apurríndoya.
Sacudío a cabeza a bola, mentras buscaba nel sen os llentes que llevaba sempre colgados con úa cadenía del pescozo, sin soltarye a mao nin garrar a carta. Puxo os antioyos, coyéu a carta y lléula d'un golpe de vista sin que Pacho apartase os oyos d'ella:
- ¿Qué ye pasaría a Román pra nun querer saber nada máis de nosoutros? ¿Y por qué tía que darye as gracias á fuina de Pepa?
Alentóu con forza a muyer, calvando os oyos nel paxarín qu'enalara hasta quedar frente a ella; miróula él col sou oyín mouro y botóu un xiprido suave que parecéu darye ánimos á bola:
- Pensamos que nun iba ser capaz de fello, peró fíxolo: escribíoye ella a Román contándoye el que ye parecéu y como daquella Sara perdera el sou aniyo, nun puidemos fer nada pra restañar el mal.
Nun daba a basto Sara a mirar pra ús y pra outros, sin entender nada y menos inda condo vío qu'el páxaro verde aquel enalaba outra vez pra ir pousarse nel poyo al pé dos bolos da súa amiga que, sin entender más qu'ella de qué falaban os bolos, nun parecía estrañarse miga das confianzas del verderón coa xente.
- ¿Tédeslo amaestrado y nun me dixiche nada? - preguntóu sin atreverse a arrimarse al páxaro.
Miráronse os bolos de Naya, miraron despós pras nenas y acabóu por responder Pacho:
- Nun tá, non. Peró entendémonos abondo ben.
- Sentái as dúas que temos que contarvos úa cousía...

No hay comentarios:

Publicar un comentario